Kasza jęczmienna tradycyjnie cieszy się dużą popularnością wśród polskich konsumentów nie tylko dlatego, że jest składnikiem krupniku. Świetnie sprawdza się w kuchni jako dodatek do wielu dań i z tego powodu jest to jeden z najchętniej spożywanych rodzajów kasz. Konsumenci cenią ją za smak, ale także za dobroczynne właściwości dla organizmu człowieka. Jakie są rodzaje kaszy jęczmiennej i jak z nich korzystać z największym pożytkiem dla naszego jadłospisu oraz zdrowia?
Jęczmień należy do najstarszych roślin uprawnych. Badania archeologiczne potwierdzają, że uprawiano go już 7000 lat p.n.e. w krajach bliskiego Wschodu i basenu Morza Śródziemnego. Pierwsze ślady uprawy jęczmienia na terenach polskich datowane są na III-II w. p.n.e. Wtedy i dziś zboże miało duże znaczenie gospodarcze. Obecnie kasza jęczmienna cieszy się w Polsce olbrzymią popularnością i stanowi około 70 proc. produkcji wszystkich kasz na rynku.
Kasza jęczmienna
Kasza jęczmienna jest smaczna oraz dostarcza wielu cennych składników sprzyjających zdrowiu. To cenne źródło beta-glukanów, które wykazują korzystny wpływ na poziom złego cholesterolu czy utrzymanie prawidłowego poziomu cukru we krwi. Kasze jęczmienne zawierają witaminy z grupy B, a także witaminy E, A oraz K. Wśród składników mineralnych znajdujemy cynk, selen, magnez, wapń, potas i fosfor. Drobnoziarnista kasza jęczmienna jest polecana osobom chorującym na refluks żołądka, natomiast gruboziarnista jest idealna dla cukrzyków.
Będąc bogatym źródłem błonnika, kasza jęczmienna sprzyja odchudzaniu. Wartość kaloryczna kaszy wynosi 345 kcal na 100 g. Wpływa korzystnie na perystaltykę jelit, chroni jelita, zapobiega chorobom układu pokarmowego. W sklepach dostępne są następujące rodzaje kaszy jęczmiennej: pęczak (całe, wypolerowane ziarno), łamana (pęczak w kawałkach) oraz perłowa (pocięty, niepolerowany pęczak).
Kasza jęczmienna gotowanie
W zależności od obróbki wyróżnia się pęczak, pęczak obtaczany, kaszę jęczmienną łamaną, kaszę jęczmienną mazurską (perłową) czy kaszę perłową prażoną. Kasza jęczmienna perłowa ma właściwości przeciwalergiczne, przeciwwirusowe, przeciwnowotworowe czy przeciwzapalne. Natomiast kasza jęczmienna pęczak, czasem niesłusznie uważana za produkt gorszej jakości, ma w rzeczywistości najwięcej wartości odżywczych. Zawiera najwięcej błonnika, witamin i składników mineralnych, gdyż nie została poddana dodatkowej obróbce jak inne rodzaje kasz jęczmiennych.
Jak ugotować kaszę jęczmienną? Kucharze różnią się co do preferowanej metody gotowania kaszy. W zasadzie sprzeczności pojawiają się, gdy mowa o sposobie jej oczyszczenia. Można dokładnie przepłukać kaszę na sitku lub zalewać kilkukrotnie wodą w garnku aż woda będzie czysta. Według szefów kuchni, idealne proporcja wody do kaszy to 2:1. Kaszę jęczmienną należy wrzucać na gotującą się wodę, przy czym gotowanie w woreczkach nie jest dobrym pomysłem. Kiedy woda się zagotuje, dodajemy łyżkę oleju, aby uniknąć sklejania ziaren. Gotujemy aż kasza wchłonie całą wodę, zwykle zajmuje to 10-15 minut.
Kasza jęczmienna przepisy
Kaszy jęczmiennej nie może zabraknąć w klasycznym polskim krupniku, ale dania z kaszy jęczmiennej to także zupy gulaszowa, rybna czy jarzynowa oraz zapiekanki, faszerowane kaszą warzywa, gołąbki i pierogi czy kasza z sosem (grzybowym, warzywnym, mięsnym). Potrawy z kaszy jęczmiennej lub sama kasza podana jako dodatek skrobiowy do porcji mięsa i surówki stanowią wartościowe urozmaicenie diety.
Kotlety z kaszy jęczmiennej
Dziś proponujemy zrazy, tradycyjne danie kuchni staropolskiej przygotowywane z różnych rodzajów mięsa, ale w naszej wersji są bezmięsne. Aby je przyrządzić, potrzebujesz 200 g kaszy jęczmiennej perłowej, trzy jajka, trzy łyżki mąki, cebulę, dwie łyżki masła, 1 dag bułki tartej, garść posiekanej zielonej pietruszki, sól i pieprz do smaku oraz 250 g bulionu drobiowego.
Rozpoczynamy od ugotowania kaszy (można prawie rozgotować) w bulionie, po czym ją wystudzamy. Cebulę kroimy w kostkę i podsmażamy na maśle. Do zimnej kaszy dodajemy cebulę, jajka, mąkę, garść posiekanej zielonej pietruszki oraz doprawiamy solą i pieprzem, a następnie dokładnie mieszamy i z otrzymanej masy formujemy kotleciki. Obtaczamy je w bułce tartej i smażymy na złoty kolor. Podajemy gorące prosto z patelni polane sosem, np. pieczarkowym lub grzybowym.
Krupnik to dobra zupa!
Jak dobra zupa, to musi być krupnik! Obecność takich składników, jak kasza jęczmienna, przyprawy i cebula z porem przywołują smaki dzieciństwa i wspomnienia z babcinej kuchni.
Aby przyrządzić krupnik według receptury naszych babć, potrzebujesz siedem łyżek
kaszy jęczmiennej perłowej, cebulę, dwa ziemniaki, mały seler, białą część pora, łyżkę masła, 100 g marchwi, łyżkę masła, garść natki pietruszki, cebulę, ziele angielskie, liść laurowy, pieprz i sól do smaku.
Na wstępie przygotuj 1,5 litra bulionu mięsnego, najlepiej na żeberkach wieprzowych, dodaj do niego siedem łyżek kaszy jęczmiennej oraz ziele angielskie, kilka liści laurowych oraz pokrojoną w kostkę lub w pióra cebulę. Gotuj całość przez około 15 minut. W tym czasie obierz ziemniaki i pokrój w kostkę, a pozostałe warzywa zetrzyj na tarce o dużych oczkach.
Następnie pokrój por w półplasterki i podsmaż na maśle przez około pięć minut, dodaj wraz z warzywami i ziemniakami do gotującego się bulionu i gotuj całość przez kolejne dziesięć minut. Na koniec dopraw solą i pieprzem do smaku i posyp drobno posiekaną natką pietruszki lub posiekanym koperkiem. Podaj z ulubionym pieczywem.